معرفی دانشگاه جامع علمی کاربردی
نون و القلم
“العلم مقرون بالعمل فمن علم عمل و العمل یهتف بالعمل فان اجابه و الا ارتحل عنه”
حضرت علی (ع) می فرمایند:علم با عمل بستگی دارد هر که دانست بهتر عمل کرد. دانش (علم) کار را صدا می کند اگر پاسخ داد دانش توسعه پیدا می کند و می ماند و گرنه کوچ می کند و می رود.
دانشگاه جامع علمی کاربردی تنها متولی نظام آموزش عالی علمی کاربردی است که زیر نظر وزارت علوم تحقیقات و فناوری اداره می شود. هدف دانشگاه جامع فراهم آوردن موجباتی است که مشارکت سازمان ها و دستگاه های اجرایی دولتی و غیردولتی را برای آموزش نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش های مختلف اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور ممکن سازد به نحوی که دانش آموختگان بتوانند برای فعالیتی به آنها محول می شود دانش و مهارت لازم را کسب نمایند. دانشگاه جامع مسئولیت برنامه ریزی سازماندهی پشتیبانی کارشناسی عملیاتی اطلاعاتی سیاستگذاری های کلان و نیز نظارت و ارزشیابی موسسات و مراکز علمی-کاربردی را بر عهده دارد. موسسات و مراکز آموزش عالی علمی-کاربردی زیر نظر دانشگاه رکن اجرایی آموزش های علمی-کاربردی و به قصد ارتقای دانش کار و ایجاد مهارت های متناسب با حوزه فعالیت شغلی افراد تشکیل شده است.
پیشینه: آموزش های علمی کاربردی از زمان امیر کبیر که دارالفنون و نه دارالعلوم را ایجاد کرد در کشور ما سابقه دارد. اولین مدارس عالی مهارت آموزش عالی مهارت آموزی در ایران مدارس فلاحت تجارت و صنعت نامیده شدند. در دوره نخست تاسیس دانشگاه ها مراکز آموزش عالی پلی تکنیک هنر سرای عالی نارمک تکنیکوم نفیسی و موسساتی دیگر به وجود آمد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه پس از دستور بنیانگزار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) مبنی بر انقلاب فرهنگی و عدم تمایل کشورهای پیشرفته به در اختیار قرار دادن فناوری های روز و محدودیت های اقتصادی تحمیل شده در اثر جنگ تحمیلی نیاز به توسعه و اجرای آموزش های کاربردی الزامی گردید. بنابراین توسعه آموزش هایی که از دو جنبه علمی و کاربردی نیاز کشور را تامین کند در دانشگاه ها و رشته های تحصیلی مجددا مورد نظر مسئولان قرار گرفت. از این رو پرداختن به آموزش های علمی کاربردی و فنی و حرفه ای جزو اولویت های آموزشی کشور طی برنامه اول توسعه تاکنون بوده است. اگر در آموزش های رایج اعتقاد بر این است که فراگیران باید علم و دانش بیاموزند تا در پناه علم و دانش بتوانند کاری انجام دهند یا مساله را حل کنند و اموری را اداره نمایند در آموزش های علمی کاربردی ساختار متفاوتی مطرح است یعنی قبل از اینکه آموختن دانشی مورد نظر باشد بیشتر انجام کار و یادگیری مهارت مطرح است یعنی در برنامه آموزش محوریت و اصالت آموزش بر مهارت یا فناوری خاصی متمرکز است و طرح مسائل علمی نیز در ارتباط با آن معنی پیدا می کند که از این مقوله نیز به خوبی و به میزان نیاز برخوردار است.
اضافه شدن گروه علمی کاربردی به جمع سایر گروه های شورای عالی برنامه ریزی تحت عنوان گروه هشتم و همچنین تشکیل شورای عالی آموزش های علمی کاربردی در سال ۱۳۶۹ و به دنبال آن تشکیل دانشگاه جامع تکنولوژی (علمی کاربردی) در سال ۱۳۷۱ ذیل وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت و در راستای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز دستگاه های اجرایی و بنگاه های اقتصادی به عنوان یک ضرورت در نظام آموزشی کشور اتفاق افتاد. طرح تاسیس دانشگاه جامع علمی کاربردی(تکنولوژی)به عنوان بازوی اجرایی نظام علمی-کاربردی در نخستین جلسه شورای عالی آموزش های علمی-کاربردی در آبان ماه سال ۱۳۷۰ پیش بینی شد و پس از آن اساسنامه این دانشگاه در مهر ماه سال ۱۳۷۱ به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید.
به استناد ماده یک آیین نامه شورای عالی آموزش های علمی کاربردی مصوب جلسات ۲۳۴ و ۲۳۷ مورخ ۱۳۶۹/۱۱/۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی آموزش های علمی کاربردی ”به آموزش هایی اطلاق می شود که به قصد ارتقای دانش افراد و ایجاد مهارت لازم و به فعلیت در آوردن استعدادهای نهفته در ایشان تعلیم داده می شود و دانش آموختگان را برای احراز شغل، حرفه و کسب و کار در مشاغل گوناگون آماده می کند و توانایی آنان را برای انجام کاری که به آنان محول شده است تا سطح مطلوب افزایش می بخشد. ”هدف از اینگونه آموزش ها تربیت افرادی است که در کلیه سطوح برای بخش های مختلف:صنعت، کشاورزی و خدمات به آنان نیاز است.
آموزش های علمی کاربردی آموزش هایی است با ماهیت ”چرایی و چگونگی” که در برنامه ریزی مبتنی بر نکات ذیل خواهد بود:
- به کارگیری نظریه های علمی و مکتسبات فنی برای رشد توانایی های عملی (تعامل بین علم و عمل)
– برقراری هماهنگی و رابطه صحیح میان آموزش و نیازهای شغلی (تعامل بین آموزش و شغل)
– انعطاف پذیر نمودن برنامه های آموزشی به تناسب تحولات روز (تعامل بین برنامه و فناوری و تحولات روز)
-آماده سازی تدریجی و مستمر افراد برای اشتغال آنان در حیطه شغلی خاص (تعامل بین آموزش و شغل)
– ایجاد تحول در نظام اشتغال و دستمزد از طریق آموزش مادام العمر (تعامل بین ارتقا شغل و کسب مهارت جدید)
– نهادینه کردن آموزش در محیط کار و ایجاد زمینه اشتغال مولد (تعامل بین آموزش های شغلی و کار آفرینی حرفه ای)
ویژگی های دانشگاه جامع علمی- کاربردی:
۱. ستادی بودن
۲. کاربردی بودن آموزش ها
۳. پاسخگویی به نیازهای تخصصی
۴. بدیع بودن آموزش ها
۵. بهنگام کردن آموزش ها
۶. خودگردانی آموزش ها
۷. اتکا به منابع موجود در کشور (مدیریت بر منابع موجود)
۸.حفظ کیفیت آموزش ها در سطح استاندارد
انواع آموزش در نظام مهارت و فناوری:
- آموزش رسمی (مقطع دار)
- آموزش غیر رسمی (تک پودمان و تک درس) تکمیلی بین سطوح تحصیلی
مهمترین اصول حاکم بر برنامه ها آموزشی:
۱. اصل ارتباط تنگاتنگ با نیازهای مهارتی شغل.
۲. اصل یادگیری درحد تسلط در حداقل زمان.
۳. اصل انعطاف در اجرا و توجه به تفاوت های فردی.