یکی از روشهای ارزیابی فنی پروژهها به کارگیری ابزار TRL یا «سطح آمادگی فناوری» است. TRL ابزاری تحلیلی و تفسیری برای ارزیابی و سنجش سطح آمادگی و بلوغ فناوری در توسعه محصول همراه با ریسک پذیری در فناوری توسعه محصولات جدید است. هدف از به کارگیری ابزار TRL، کاهش ریسک هزینههای فناوری، تعدیل هزینههای آزمون و ارتقای فناوری است. در همین راستا بخش کشت بافت مرکز علمیکاربردی کشاورزی بهارآوران نسترن با مسئولیت مهندس سبحان گائینی با امتیاز 9 بالاترین امتیاز سطح فناوری را به تیم خود اختصاص داد. همچنین با ارائه دستگاه جدا کننده میکروپلاستیک TRL 4 را به خود محصول معرفی شده اختصاص داد.
در ادامه ۹ سطح بلوغ فناوری به تفصیل بیان شده است:
مرحله | سطح امادگی تکنولوژی | توصیف | معیارهای ارزیابی تعیین سطح |
شکل گیری ایده | سطح ۱- قواعد اصول پایه و اساسی مطالعه شده و گزارش میشوند | پایینترین سطح آمادگی تکنولوژی است مطالعات علمی برای به دست آوردن ویژگیهای اساسی تکنولوژی آغاز شده است | تصدیق مرحله اول وابسته به معیار خاصی نیست مأمور رسیدگی کننده سطح آمادگی مرحله اول را خود تعیین میکند |
سطح ۲- مفهوم تکنولوژی / یا عملکرد آن طرحریزی ( فرمولبندی ) میشود | اختراع شروع میشود باملاحظه اصول اساسی طرز کار و عملکرد تکنولوژی اختراع میشود طرز کار تکنولوژی مبتنی بر قضاوت و اندیشه فردی است و هیچ مثبته و یا تحلیل تفصیلی که این فرض را ثابت کند وجود ندارد مثالها هنوز محدود به مطالعات بر روی کاغذ است | ۱- اصول و قواعد پایه هر کدام به طور مستقل تایید شده اند
۲- اجزای اساسی و مهم تکنولوژی شناسایی شده اند ۳- طراحی تکنولوژی بر مبنای اصول نظری و تجربی صورت گرفته است ۴- اجزای تکنولوژی تا حدودی مشخص شدهاند ۵- پیشبینی عملکرد هر جزء مشخص شده است |
|
سطح ۳- کارکرد و / یا ویژگی اصلی تکنولوژی به صورت تحلیلی و تجربی بیان میشود | تحقیق و توسعه به صورت عملی آغاز میشود. شامل مطالعات تحلیلی و مطالعات آزمایشگاهی میشود تا به طور عملی پیشبینیهای مربوط به اجزای جداگانه تکنولوژی تأیید شود. مثال ؛ شامل اجزایی میشود که هنوز یک پارچه نشدهاند و یا نمونهای بیرون ندادهاند . | ۱- پیشبینی عملکرد هر جزء از تکنولوژی قابلیتهای آن از طریق از طرق زیر تایید شده است
-مطالعات تحلیلی -تجربیات آزمایشگاهی -مدلسازی و شبیه سازی ۲- مطالعات مقیاس گذاری شده شروع شده است ۳- ویژگی ها و معیارهای اجرای اولیه مشخص و برآورد شده است (سطح کیفیت عملکرد) ۴- شروع به شناسایی آثار متقابل تکنولوژی (اگر وجود دارد )شده است
|
|
دانش فنی بالامیزی | سطح ۴- تأیید جزء و یا نمونه تابلویی در محیط آزمایشگاهی | اجزا فنی مهم با یک دیگر کار خواهند کرد. در قیاس با سیستم نهایی دقت و صحت کمتری وجود دارد | ۱- تجمیع و مهندسی سیستم تکنولوژی با درجه صحت پایین در یک محیط آزمایشگاهی تکمیل شده است تا سازگاری و مطابق با مطابقت اجزا برقرار شود
۲- قابلیت کارکرد اساسی تکنولوژی در محیط ساده تر اثبات شده است ۳- مطالعات مقیاس گذاری به منظور تجمیع قطعات در کیفیت بالاتر ادامه پیدا کرده است -مدارک مقیاس گذاری و نمونهها کامل شده اند -نمونههای اولیه تکنولوژی قابل مقیاس گذاری تولید شده است ۴- مطالعات تجمیع سازی آغاز شده است ۵- طراحی های مفهومی اولیه مستند شده است ۶- طرح اولیه بدون عیب که توسط کاربر خبره قابل اجراست به دست آمده است ۷- اجزای تکنولوژی در مرحله پیش از تولید به دست آمده است ۸- طرح تولید و تجمیع شروع شده است ۹- معیار های سنجش عملکرد مشخص شده است ۱۰- موضوعات مربوط به آثار متقابل تکنولوژی در صورت وجود به صورت کامل تشخیص داده شده است |
سطح ۵- تأیید جزء و یا نمونه تابلویی در محیط مربوطه | دقت و صحت تکنولوژی نمونه تابلویی به طور عمدهای افزایش پیدا میکند.اجزاء فنی مهم به گونه معقول تر و منطقی تری تجمیع میشوند به نحوی که تکنولوژی میتواند در محیط شبیهسازی شده، آزمایش شود. مثال شامل تجمیع آزمایشگاهی اجزاء با دقت و صحت بالا میشود | ۱- تجمیع و مهندسی سیستم تکنولوژیک در جهت بالا در محیط آزمایشگاهی تکمیل شده است و آماده آزمایش در محیط های شبیه سازی شده واقعی است
۲- گزارش مهندسی اولیه تکنولوژی که شامل موارد زیر است کامل شده است -تجمیع -ارزیابی و آزمایش – رابط های مکانیکی و الکترونیکی ۳- طراحی های تفصیلی کامل شده است نقشه ها مستندات و نمودارها تحویل شده اند ۴- تکنولوژی قبل از تولید در دسترس است شامل: – نمونه اولیه تولید شده است -فرآیندهای تولید بازنگری شده است ۵- مطالعات مربوط به خواسته ها و نیازهای استفاده کننده نهایی تکنولوژی آغاز شده است ۶- آثار متقابل تکنولوژی در صورت وجود از طریق تجزیه و تحلیل تشخیص داده شده و تثبیت شده است
|
|
دانش فنی پیش نمونه | سطح ۶- اثبات تجربی مدل سیستم زیرسیستم یا نمونه اولیه در محیط مربوطه | مدل نمونه یا سیستم اولیه که کاملاً فراتر از نمونه تابلویی امتحان شده در سطح ۵ است در محیط مربوطه آزمایش میشود پیشرفت عمدهای در آمادگی اثباتشده تکنولوژی وجود دارد مثل شامل آزمایش نمونه اولیه در محیط آزمایشگاهی با دقت بالا و یا محیط عملیاتی شبیهسازی شده است | ۱- داده فرآیند طراحی و شیوههای تجمیع به کار گرفته شدهاند
۲- موضوعات باقیمانده از مقیاس گذاری شناسایی شده شده و تحلیل تکمیلی کامل شده است ۳- تولید کامل شده است که مسائل مربوط به تولید شناسایی شده و موضوعات مهم آن حل شده است ۴- اکثر تجهیزات مرحله قبل از تولید موجود است ۵- برنامه تولید اولیه توسط کاربر نهایی و توسعه دهنده بازنگری شده است ۶- نقشه های طراحی اولیه تقریباً کامل شده است ۷- اثبات تجربی تجمیع شامل مسائل اثر متقابل تکنولوژی و ویژگیهای اعتبارسنجی عملکرد کامل شده است ۸- فرآیند کنترل شرایط شروع به پایه گذاری شده است ۹- جمع آوری اطلاعات واقعی مربوط به قابلیت نگه داشت قابلیت اتکا و قابلیت پشتیبانی آغاز شده است ۱۰- مدل نمونه یا نمونه اولیه به صورت موفقیت آمیزی با دقت بالای آزمایشگاهی آزمایش شده است و یا در محیط عملیاتی شبیه سازی شده است ۱۱- ویژگی های سیستم تکنولوژی تکمیل شده است |
سطح ۷- اثبات تجربی نمونه اولیه سیستم در یک محیط عملیاتی | نمونه اولیه در یک سیستم عملیاتی طرحریزی شده قرار میگیرد پیشرفت عمدهتری نسبت به سطح ۶ انجام میشود که مستلزم اثبات تجربی نمونه اولیه در یک محیط عملیاتی است | ۱- مواد فرایندها روشها و شیوههای طراحی شناسایی شده و به صورت متوسطی تکمیل و صحه گذاری شده است
۲- مقیاس گذاری کامل شده است ۳- طراحی تولید کامل شده است ۴- تجهیزات قبل از بهره برداری در مقیاس محدود فراهم شده است ۵- نقشه های طراحی کامل شده است ۶- داده های مربوط به قابلیت نگه داشت قابلیت اتکا و قابلیت پشتیبانی به بیش از ۶۰ درصد داده های مورد نیاز رسیده است ۷- نمونه اولیه سیستم دربردارنده تکنولوژی به صورت موفقیت آمیزی در محیط آزمایش شده است |
|
دانش فنی تجاری شده | سطح ۸- تکمیل سیستم حقیقی و اثبات کارکرد ان از طریق آزمایش و اثبات تجربی | اثبات میشود که تکنولوژی در شکل نهایی و تحت شرایط مورد انتظار کار خواهد کرد تقریباً در تمام موارد این سطح معرف انتهای توسعه سیستم حقیقی است | ۱- فرایند کنترل شرایط کامل شده و معماری نمودار ها تحویل داده شده است
۲- داده های مربوط به قابلیت نگهداشت قابلیت اتکا و قابلیت پشتیبانی به طور کامل جمع آوری شده است ۳- تکنولوژی به صورت موفقیت آمیزی کامل شده و آزمونهای توسعه و ارزیابی انجام شده است. ۴- قابلیت کارکرد در شکل نهایی و تحت شرایط مورد انتظار اثبات شده است. |
سطح ۹- اثبات سیستم حقیقی از طریق انجام موفقیتآمیز ان در عمل | کارکرد حقیقی تکنولوژی در شکل نهاییاش و تحت شرایط عملی اثبات میشود | ۱- کارکرد تکنولوژی با موفقیت تکمیل شده و آزمون عملیاتی و ارزیابی ها انجام شده است
۲- برنامه آموزش اجرا شده است ۳- برنامه پشتیبانی پیاده سازی شده است ۴- برنامه نگهداری پیاده سازی شده است ۵- مسائل مربوط به اثرات ایمنی یا مخاطرات تشخیص و تعدیل شده است ۶- مفهوم عملیاتی با موفقیت انجام شده است |