رشته مهندسی کشاورزی مناسب چه کسانی است؟
در ابتدا ممکن است چنین سوالی برای افرادی که قصد دارند وارد این حرفه شوند، پیش بیاید. در جواب این سوال می توان گفت که کشاورزی شغلی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم با طبیعت سر و کار دارد و کسانی که قصد دارند این رشته را مطالعه کنند باید علاقه زیادی به کار در طبیعت و فضای آزاد داشته باشند. به عبارتی دیگر کشاورزی یک کار زنده به حساب می آید؛ هر چند برخی گرایش های آن به طور غیرمستقیم به این رشته مربوط می شود. پس مهمترین عامل در انتخاب این رشته علاقه است.
پس اگر می دانید که عاشق طبیعت هستید و از فکر کردن به گیاهان، خاک و هرچیزی که راجع به کشاورزی است لذت می برید و تا حالا بارها به کارهای این حرفه به صورت علمی فکر کردید شغل مهندسی کشاورزی بسیار برای شما مناسب است.
همانطور که می دانید ساعت کاری یک مهندس کشاورزی معمولا به صورت تمام وقت است و در برخی از فعالیت های این حرفه، ساعت کاری مشخصی وجود ندارد و در هر زمان از شبانه روز که لازم باشد باید به فعالیت مشغول باشید.
افرادی که در این رشته فعالیت می کنند باید بتوانند در شرایط مختلف آب و هوایی و در مکان های گوناگون از جمله مزارع، گلخانه ها، آزمایشگاه ها یا شرکت های کشاورزی کار کنند و به کار کردن در چنین محیط هایی علاقمند باشند.
پرکاربردترین دروس دوره دبیرستان در این رشته کدام اند؟
اینکه کدامیک از دروس در دوران دانشگاه بیشترین استفاده را دارد بسیار وابسته به گرایشی است که داوطلب در دانشگاه انتخاب می‌کند؛ مثلا در گرایش مهندسی مکانیک بیوسیستم دروس ریاضی و فیزیک از اهمیت بیشتری برخوردارند و در گرایش گیاه پزشکی درس زیست شناسی مهمتر است.
در سال های اخیر وضعیت به این صورت بوده است که داوطلبان گروه علوم ریاضی و فنی در 5 گرایش و داوطلبان گروه علوم تجربی در 7 گرایش می توانسته اند شرکت کنند. امروزه در مقطع کارشناسی، فارغ التحصیلان از دو گروه آموزشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی می توانند وارد این رشته شوند. همچنین طی این سال ها، برای گروه علوم ریاضی و فنی، دروس ریاضی (ضریب 4)، فیزیک(ضریب 3)و شیمی(ضریب 2) و برای گروه تجربی دروس زمین‌شناسی (ضریب 1)، ریاضی (ضریب 3)، زیست شناسی و فیزیک و شیمی از (ضریب 2) برخوردار بوده است.
مهم ترین دروس دانشگاهی مهندسی کشاورزی چیست؟
در ابتدا باید گفت طول دوره کارشناسی همه گرایش های این رشته ۴ سال است. دانش آموختگان همه گرایش های تحصیلی 140 واحد درس سپری خواهند کرد که طی آن دانشجویان همه گرایش ها 22 واحد دروس عمومی را می گذرانند. بسته به گرایش، بین80 تا 90 واحد تخصصی، 18 تا 25 واحد دروس علوم پایه و 8 تا 12 واحد اختیاری را سپری خواهند کرد.
جالب است بدانید یادگیری دروس دانشگاهی این رشته در زندگی شخصی نیز کاربرد خواهند داشت به طوریکه با زندگی روزمره انسان در ارتباط است و غذایی که روزانه مصرف می شود حاصل فعالیت این حرفه است.
رشته مهندسی کشاورزی برای ادامه تحصیل دارای گرایش های مختلفی می باشد!
طبق آخرین تغییرات مصوب در وزارت علوم، این گروه دارای 12 گرایش به شرح زیر است:
- گرایش اقتصاد کشاورزی: کاربرد علم اقتصاد و تئوری های اقتصادی در حوزه تولید و توزیع محصولات و خدمات کشاورزی.
- گرایش ترویج و آموزش کشاورزی پایدار: کسب مهارت های لازم نظری و عملی ترویج و آموزش کشاورزی جهت افزایش کمی و کیفی آگاهی عشایر، روستاییان، دانش آموزان و مصرف کنندگان کشاورزی.
- گرایش علوم دامی: مطالعه بیولوژی حیوانات تحت کنترل انسان اعم از حیوانات مزرعه ای و همراه در زمینه های تغذیه، بهداشت، ژنتیک و اصلاح نژاد، رفتارشناسی، فیزیولوژی، مدیریت، تجهیزات و جایگاه ها به منظور بالا بردن تولید اقتصادی آنها.
- گرایش گیاه پزشکی: مجموعه اطلاعات از علوم و تکنولوژی در زمینه های شناخت آفات و عوامل بیماری زای گیاهی و اصول و روش های مبارزه با آن ها.
- گرایش علوم و مهندسی آب: کسب دانش پایه آب و دانش تخصصی در یکی از زمینه های تخصصی هواشناسی کشاورزی، آب کشاورزی، سازه های آبی، مهندسی زهکشی و …
- گرایش علوم و مهندسی باغبانی: دانش، فن و هنر تولید، پرورش، اصلاح و بازاررسانی گیاهان و محصولات باغبانی اعم از میوه، سبزی، گل و گیاه زینتی، گیاهان دارویی و ادویه ای.
- گرایش علوم و مهندسی صنایع غذایی: تبدیل و حفظ کیفیت فیزیکی، نگهداری، شیمیایی و بیولوژیکی محصولات غذایی با منشا دامی،گیاهی و دریایی.
- گرایش علوم و مهندسی خاک: مطالعه تغییرات مکانی خاک ها، رده بندی و تهیه نقشه خاک، تعیین پتانسیل های ذاتی و تناسب اراضی، ارزیابی و اصلاح اراضی و مدیریت پایدار خاک.
- گرایش مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی: بکارگیری اصول علوم زراعی و ژنتیک در تولید محصولات غذایی با توجه به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست.
- گرایش مهندسی ماشین های صنایع غذایی: کسب علوم و فنون لازم مربوط به ساخت، تحقیق و توسعه در زمینه های ماشین ها و کارخانه های صنایع غذایی و فراوری محصولات.
- گرایش مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی: مطالعه مسائل مربوط به ماشینی کردن کشاورزی و مدیریت مناسب برای افزایش درآمد و کاهش هزینه ها.
- گرایش مهندسی مکانیک بیوسیستم: کسب علوم و فناوری های نوین در زمینه طراحی و سازگار کردن ماشین های کشاورزی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در صنعت کشاورزی و فناوری پس از برداشت.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی در داخل ایران به چه صورت است؟
این رشته در ایران در مقطع دکترا نیز دانشجو می پذیرد. گرایش های دکترا این رشته طبق آخرین تغییرات مصوب وزارت علوم به شرح زیر است:
- احیای اکوسیستم
- بیماری شناسی گیاهی
- حشره شناسی کشاورزی
- ژنتیک و به نژادی گیاهی
- بیوتکنولوژی کشاورزی
- اگرو تکنولوژی (4 گرایش)
- علوم دامی (4گرایش)
- اقتصاد کشاورزی (4گرایش)
- علوم و مهندسی آب (8 گرایش)
- علوم و مهندسی باغبانی (2 گرایش)
- مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک (2 گرایش)
- مدیریت منابع خاک (2 گرایش)
- ترویج و آموزش کشاورزی پایدار (2گرایش)
- مهندسی مکانیک بیوسیستم (3گرایش)
- مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی (3گرایش)
- علوم و مهندسی صنایع غذایی (4 گرایش)
- اگرواکولوژی
- توسعه کشاورزی
برترین دانشگاه های مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی کشاورزی عبارتند از:
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه شهید بهشتی (پژوهشکده علوم محیطی، گروه کشاورزی اکولوژیک)
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه تهران (پردیس کشاورزی و منابع طبیعی و پردیس ابوریحان)
- دانشگاه زنجان
- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
- دانشگاه تربیت مدرس (دانشکده کشاورزی)
- دانشگاه شیراز
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی در خارج از کشور به چه صورت است؟
علاقه مندان به این حوزه می توانند در گرایش های مختلف در این رشته تحصیل کنند چراکه کشورهای زیادی هستند که کشاورزی خود را کاملا صنعتی کرده اند و این رشته به خاطر کاربرد زیاد در سراسر دنیا طرفدار دارد. در ادامه بهترین دانشگاه ها برای ادامه تحصیل در خارج از کشور در رشته کشاورزی ذکر شده است:
«AgroParisTec» جزو دانشگاه های برتر در زمینه کشاورزی و جنگلداری است. همچنین یک مؤسسه آموزش عالی و تحقیقاتی در فرانسه می باشد که در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می پذیرد.
موسسه فناوری فدرال زوریخ یکی از دانشگاه های برتر سوئیس و جهان در زمینه علوم و فناوری است و رشته علوم کشاورزی را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می دهد.
مرکز پژوهشی و دانشگاه واخنینگن در کشور هلند یکی از بهترین دانشگاه های جهان در حوزه کشاورزی به شمار می آید. به طوریکه در سال 2019 بر اساس رتبه بندی QS این دانشگاه برترین دانشگاه در این زمینه در جهان معرفی شد.
دانشگاه ویسکانسین مدیسون یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی است که در دوره دکتری، تنها رشته کشاورزی برای دانشجویان علاقه مند ارائه می شود و در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته های کشاورزی، مدیریت تجارت و اقتصاد کشاورزی را ارائه می دهد.
دانشگاه کالیفرنیا، دیویس بر اساس رتبه بندی QS دومین دانشگاه برتر در زمینه کشاورزی و جنگلداری است. در ارائه با کیفیت ترین برنامه های آموزشی کشاورزی مقام اول را در آمریکا کسب کرده است و در علوم دامپزشکی، اقتصاد و سیاست کشاورزی در رتبه نخست جهان قرار دارد.
دانشگاه کشاورزی چین (CAU) بر اساس رتبه بندی QS جزو ده دانشگاه برتر جهان در زمینه علوم کشاورزی و جنگلداری ذکر شده است. این دانشگاه رشته مهندسی کشاورزی را در سه مقطع ارائه می دهد و یکی از برترین دانشگاه های دولتی در چین است.
دانشگاه علوم کشاورزی سوئد در سال 2019 به عنوان سومین دانشگاه برتر کشاورزی و جنگلداری توسط نشریه QS معرفی شد و یک دانشگاه معتبر بین المللی در حوزه علوم کشاورزی است. این دانشگاه در هر سه مقطع دانشجو می پذیرد.
بازار کار رشته مهندسی کشاورزی چگونه است؟
خوداشتغالی و کارآفرینی در این رشته بیشترین جای فعالیت در بازار کار را دارد! بهتر است در ابتدا بدانید که بازار کار برای مهندسین در این حرفه بدون چالش نیست! به طوریکه اگر فرد دانش آموخته، خلاق و به این رشته از مهندسی علاقه مند باشد می تواند با تحقیق و جست و جو در زمینه تولید محصولات مختلف کشاورزی کارآفرینی کند.
در اکثر گرایش های کشاورزی کسانی که در این رشته تحصیل کنند، اگر امکان اجاره زمین یا گلخانه را نداشته باشند می توانند تحت عنوان مشاور و کارشناس در مزارع و گلخانه های دیگر به فعالیت بپردازند یا جذب وزارت جهاد کشاورزی و مراکز وابسته به آن شوند. همچنین می توانند بعد از فارغ التحصیل شدن زمین یا گلخانه ای را اجاره و به روش مدرن و مکانیزه شروع به کشاورزی کنند.
از مهم ترین حوزه های استخدام و کاریابی برای مهندسان کشاورزی می توان به بخش های غیردولتی شامل (آزمایشگاه ها و شرکت های خصوصی کشاورزی، شرکت های بازرگانی) مراکز آموزشی (هنرستان های کشاورزی، دانشکده های کشاورزی، آموزشکده های کشاورزی، مراکز آموزش کشاورزی و…) مراکز پژوهشی و بخش های وابسته به آن ها در مراکز استان ها، سایر ادارات دولتی و نیمه دولتی (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کل کشور و اداره های منابع طبیعی استان ها، سازمان بوستان ها و فضای سبز استان ها و شهرستان ها، سازمان حفاظت محیط زیست و اداره های کل آن در استان ها و…)، نیز اشاره کرد.
همچنین به نظر می رسد که برای غنی تر کردن این رشته، فارغ التحصیلان این حوزه می توانند با دانش آموختگان سایر رشته ها از جمله برنامه نویسی کامپیوتر و… ارتباط بگیرند تا کارهای مشترک مثل راه اندازی اپلیکیشن ها،خدمات اینترنتی مرتبط با این رشته، بازاریابی آنلاین و غیره را در قالب استارت آپ و یا کارآفرینی ارائه دهند.
دروس دانشگاهی این رشته تا چه میزان پاسخگوی نیازهای بازارکار است؟
دروس دانشگاهی تمام گرایش های این رشته در سال های اخیر مورد بازنگری قرار گرفته و بروز رسانی شده اند. شما در هر گرایش از این رشته که تحصیل کنید اطلاعات اولیه از همه گرایش ها را در دروس تخصصی خود خواهید آموخت و در واقع کشاورزی عمومی را فراخواهید گرفت.
فارغ التحصیلان این رشته در چه کارها و صنایعی می توانند مشغول به کار شوند؟
فارغ التحصیلان همه گرایش ها می توانند به عنوان کارشناس و مدرس در مراکز آموزش و واحدهای تحقیقات کشاورزی فعالیت کنند. در حال حاضر فارغ التحصیلان این رشته با توجه به گرایش خود می توانند در بخش خصوصی، وزارت نیرو، شهرداری ها ، وزارت جهاد کشاورزی ، گلخانه ها، مهندسین مشاور آب و خاک، مزارع و پیمانکاری های مختلف کار کنند.
انواع مشاغل مربوط به هر گرایش در رشته مهندسی کشاورزی عبارتند از:
فارغ التحصیل اقتصاد کشاورزی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی و کمک ناظر اقتصادی طرح ها و برنامه های کشاورزی فعالیت کنند. همچنین می توانند به عنوان کارشناس در تحلیل و ارزیابی طرح های کشاورزی و منابع طبیعی، برنامه ریزی های توسعه کشاورزی، فعالیت کنند.
فارغ التحصیل ترویج و آموزش کشاوری پایدار:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند مراکز ارائه خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی را راه اندازی کنند. همچنین می توانند به عنوان کارشناس آموزش و آموزشگر مراکز آموزش و دبیرستان های کشاورزی فعالیت کنند و یا به عنوان کارشناس ترویج و مروج ترویج در مراکز خدمات کشاورزی و ادارات استانی به فعالیت بپردازند.
فارغ التحصیل علوم دامی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان کارشناس و مدیر دستگاه های اداری مرتبط با بخش دامپروری خدمت کنند. همچنین می توانند به عنوان کارشناس در زمینه های مختلف تولید، آموزش و پژوهش، برنامه ریزی های منطقه ای و ملی، مدیر و مجری واحدها و سامانه های تولیدی خصوصی (دامداری، مرغداری، زنبورداری و …) به فعالیت بپردازند.
فارغ التحصیل گیاه پزشکی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان کارشناس اجرایی تحقیقات در مراکز پژوهشی کشاورزی، مسئول فنی کلینیک های گیاه پزشکی و مدیر و مجری امور حفظ نباتات در موسسات دولتی و خصوصی بخش کشاورزی می تواند مشغول به کار شوند.
فارغ التحصیل علوم و مهندسی باغبانی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان کارشناس متخصص در زمینه های مختلف باغبانی در گلخانه ها، پارک ها، باغات و… فعالیت کنند یا می توانند مدیر واحدهای تولیدکننده محصولات متنوع باغبانی باشند.
فارغ التحصیل علوم و مهندسی صنایع غذایی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان مدیر واحدهای صنعتی موادغذایی، کارشناس متخصص در امر طراحی واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی صنایع غذایی، مسئول فنی واحدهای صنایع غذایی، مدیر کنترل کیفیت واحدهای صنایع غذایی، کارشناس موسسات دولتی استاندارد و نظارت بر مواد غذایی فعالیت خواهند داشت.
فارغ التحصیل علوم و مهندسی خاک:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند در آزمایشگاه های خاک شناسی و امور مربوط به اصلاح اراضی خدمت کنند.
فارغ التحصیل مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی کشاورزی، کارشناس متخصص در زمینه های مختلف تولیدی و به نژادی در سازمان های خصوصی و دولتی، مزارع و کشت و صنعت ها فعالیت کنند.
فارغ التحصیل مهندسی ماشین های صنایع غذایی:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان کارشناس متخصص در طراحی تجهیزات و ماشین های فرآوری موادغذایی و مسئول فنی خطوط و کارخانه های تولید مواد غذایی در کارخانه های صنایع غذایی و مجتمع های صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی فعالیت کنند.
فارغ التحصیل مهندسی مکانیزاسون و مهندسی مکانیک بیوسیستم:
فارغ التحصیلان این گرایش می توانند به عنوان کارشناس متخصص در طراحی ماشین های کشاورزی در کارخانه ها و کارگاه های تولید و ساخت تراکتور، ماشین ها و ادوات کشاورزی، کارشناس طراحی سامانه های بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر، کارشناس متخصص در طراحی و توسعه سامانه های انرژی های تجدیدپذیر، کارشناس متخصص در طراحی تجهیزات و ماشین های صنایع غذایی و فراوری محصولات کشاورزی، مسئول فنی خطوط، کارشناس تعمیر و نگهداری تجهیزات در کشت و صنعت ها و همچنین در کارخانه های صنایع غذایی و فرآوری محصولات کشاورزی فعالیت کنند.
